Жанұя, мектеп, көше – бұл әр баланың қарым-қатынас сферасының ең басты негіздері, бұл сфералардың кейбір модификациясына
қарамастан, баланың қатынасу ортасы және өмірлік тәжірибесі аз,
қажеттілігі кішігірім, еркіндік оянуы мағынасыз, соған байланысты оның
ішкі әлемі тіршіліктің салмақты қамымен, әлеуметтік жаупкершілікпен
былғанбаған, қоршаған орта жабық немесе басқа кейіпте фантазия секілді
қалыптасқан. Баланың ақылына барлығы қызық болып көрінеді. Өйткені
өмірден алынған әсерлер түрлі болып келеді. Бұрынғы кездегідей қазір де
балалар мейірімге, жанашырлыққа бейім: өр көкіректік, қызғаныш, ең күшті
тұлға болуға ұмтылу секілді қасиеттер бар. Олар келеңсіз жағдайларды
тез ұмытса, табыстарын ұзақ уақыт есте сақтайды.Олар пәктігімен,
өзінділігімен, тез өкпелегіштігімен ерекшеленеді. Бірақ бала есейген сайын өз сезімдерін көрсетуге ұялады.
Осыдан көрініп қалатын дөрекілік, жоғары және терең сезімдерін ашық
елемеу, өз-өзін қандай бағамен болса да көрсеткісі келу пайда болады.
Мұғалімге әсіресе өз тәрбиеленушілерінің кейбіреулерінің
жанұясындағы, достарымен, немесе оқудағы келеңсіз жағдайы болған кездері
қиын тиеді. Бұның барлығы өз оқушылармен қатынасу кезінде жоғары
педагогикалық мәдениетті, шыдамдылықты, әдептілікті ең бастысы
тәрбиеленушімен болып жатқан жағдайды түсіне білуді талап етеді.
|